Đông y chẩn đoán xơ gan - Chứng tích tụ

Xơ gan là hậu quả của gan bị viêm qua nhiều năm. Tế bào gan hư hại, chết dần và tạo ra các sẹo gây nên xơ gan.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh xơ gan như viêm gan virus, viêm gan do rượu, bia; ngoài ra các nguyên nhân khác như suy tim, lạm dụng các thuốc có hại cho gan, các bệnh rối loạn bẩm sinh, bệnh gây tắc mật, bệnh gan tự miễn. Người bị bệnh xơ gan thường có những biểu hiện: Người thấy mệt mỏi, ăn kém, thường bị đầy bụng, buồn nôn, khó ngủ, khi ngủ thường không được sâu giấc.

Lúc gan mới bắt đầu xơ thì không có triệu chứng rõ ràng, ở giai đoạn muộn, tùy theo vị trí của mô xơ chèn ép mà bệnh nhân có những biểu hiện tương ứng. Chẳng hạn, nếu đường dẫn mật bị mô xơ chèn ép sẽ gây ứ mật, vàng da. Nếu mô xơ chèn ép vào tĩnh mạch gan thì máu sẽ không lưu thông được mà ứ đọng ở lách, làm lách to ra, mạch máu ở dạ dày và thực quản cũng bị tăng áp và giãn ra. Đây là biến chứng rất nguy hiểm vì những động mạch máu giãn này có thể đột ngột vỡ khiến người bệnh nôn ra máu và tử vong rất nhanh.

CHẨN ĐOÁN XƠ GAN THEO CHỨNG TÍCH TỤ TRONG ĐÔNG Y

Trong bụng thấy hình thành cục cứng, cố định không di chuyển gọi là chứng tích tụ. Đây là chỉ gan tỳ phù to. Gần giống với nó là chứng nổi cục trong bụng, tuy thuộc hữu hình nhưng đẩy nó có thể di chuyển hoặc tụ tập, phân tán vô thường, chỉ là khối u ở bụng dưới của phụ nữ. Đẩy nó có thể di chuyển, đau không xác định chỗ. Cơ chế bệnh lý của chứng tích tụ thuộc gốc hư ngọn thực, vô cùng phức tạp. Trong điều trị biện chứng phải căn cứ vào từng giai đoạn của bệnh. Khối u cứng và các chứng phức tạp kèm theo nên phải phân rõ chính và phụ, từ đó chia chứng tích tụ thành ba giai đoạn.

• Giai đoạn đầu: cục mềm không cứng, bụng đau ngầm hoặc không đau; nguyên nhân do khí huyết ứ, chủ yếu là thực, cần hành khí hoạt huyết, hóa ứ tán kết để điều trị.
• Giai đoạn giữa: cục lớn rõ dần, cứng và đau bụng; chủ yếu là do tà thực chính hư, cần phải phù chính hóa ứ, kèm theo cả công và bổ để điều trị.
• Giai đoạn cuối: cục to cứng và toàn thân suy yếu; chủ yếu là do chính hư, cần dùng cách phù chính tiêu ứ điều trị. Sau đó, đối với trường hợp tỳ quá lớn, chức năng tỳ tăng nhanh cần phải nghĩ đến việc phẫu thuật cắt bỏ tỳ. Chứng tích tụ do vàng da chuyển hóa mà thành, nếu trên cơ sở chứng tích tụ xuất hiện vàng da thì cho thấy bệnh khá nặng; nếu chứng tích chuyển sang cổ trướng, tức xơ gan tích nước ở bụng, thì bệnh càng nghiêm trọng hơn