Tiêm vắc xin viêm gan A

Viêm gan A là một bệnh truyền nhiễm lây qua đường ăn uống. Tiêm vắc-xin viêm gan A là cách tốt nhất để phòng tránh căn bệnh này. Vì thế bệnh rất dễ lây từ người này sang người khác nếu không phòng tránh cẩn thận.

SỰ NGUY HIỂM CỦA VIÊM GAN A

Viêm gan A được xác định là bệnh lây trực tiếp từ người bệnh sang người lành qua thức ăn và nước uống bị nhiễm virut viêm gan A (HAV). HAV đào thải qua phân ở cuối thời kỳ ủ bệnh kéo dài hàng tuần (cho tới khi lui bệnh). Bởi vậy, ăn uống mất vệ sinh là điều kiện thuận lợi cho mắc bệnh. Viêm gan A có thể dễ dàng lây lan thành đại dịch nếu như chúng ta không biết và có cách chữa trị kịp thời. Hiện nay đã có vacxin phòng ngừa căn bệnh này và việc tiêm phòng vacxin viêm gan A chính là cách tốt nhất để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm bệnh.

Sau một thời gian ủ bệnh, trung bình là 30 ngày, bệnh nhân khởi phát đột ngột các dấu hiệu bệnh giống như cảm cúm: sốt, ho, đau mỏi cơ, nhức đầu, mệt mỏi, chán ăn, đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu. Chính vì dấu hiệu này mà nhiều người chủ quan, cho rằng chỉ bị cảm cúm thông thường, nếu không được phát hiện sớm bệnh sẽ nặng lên, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Sau 5-7 ngày với những triệu chứng trên, bệnh nhân hết sốt nhưng vẫn tiếp tục mệt mỏi và chán ăn. Dấu hiệu vàng mắt, vàng da xuất hiện tăng dần và thường kéo dài từ 2-4 tuần. Bệnh viêm gan A cấp tính thường tự khỏi, người bệnh đi tiểu nhiều và hết vàng da, vàng mắt nhưng có khoảng 2% số trường hợp diễn biến nặng, có thể dẫn đến suy gan, hôn mê gan, làm cho người bệnh tử vong.

Virus viêm gan A

TIÊM VẮC XIN VIÊM GAN A CÓ TỐT CHO BỆNH NHÂN VIÊM GAN A KHÔNG?

Hầu hết các trường hợp viêm gan A cấp tính thường diễn biến nhẹ. Phương pháp điều trị chủ yếu là nằm nghỉ ngơi trong thời gian mắc bệnh. Đồng thời các bác sĩ sẽ điều chỉnh những rối loạn chức năng: truyền dịch, lợi mật, lợi tiểu... Tuy nhiên không vì thế mà người bệnh tự điều trị tại nhà mà cần đến bệnh viện để khám, xét nghiệm (men gan, các chức năng gan và Anti- HAV lớp IgM...) để xác định bệnh và tiên lượng chính xác xem người bệnh mắc viêm gan A như thế nào, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra. Đa số các bệnh nhân cần được nằm điều trị nội trú tại bệnh viện. Khi mắc bệnh, người bệnh cần được chăm sóc tốt, ăn những thức ăn dễ tiêu hóa, không nên ăn những thứ nhiều mỡ, đường... tránh cho gan phải làm việc mệt nhọc.

Trước đây khi chưa có vacxin phòng bệnh đặc hiệu, người ta sử dụng liệu pháp tiêm dự phòng bằng globulin miễn dịch - Ig, song hiệu quả thấp và thời gian miễn dịch ngắn (khoảng 1 tuần). Cách ly người bệnh, ăn uống vệ sinh cũng là biện pháp phòng bệnh nhưng không thật sự đặc hiệu, không ngừa được đại dịch xảy ra. Hiện nay, vacxin viêm gan A  đã được sử dụng trên toàn thế giới và Việt Nam, có tính miễn dịch và độ an toàn cao. Với lịch tiêm chủng là 0; 1; 6 tháng, chúng ta có thể yên tâm không bị mắc bệnh viêm gan A, một căn bệnh gây dịch, ảnh hưởng tới sức khỏe cá nhân và xã hội. Vacxin viêm gan A đã và đang được triển khai tới tận cơ sở.

Nên tiêm vắc xin viêm gan A phòng ngừa virus viêm gan A nếu bạn muốn bảo vệ mình khỏi bệnh viêm gan A:

• Tất cả trẻ em trên 1 tuổi thì nên tiêm phòng vắc xin viêm gan A.
• Những người có tiền sử bệnh gan mãn tính.
• Bệnh nhân được điều trị với yếu tố đông máu.
• Người làm việc liên quan đến vắc xin viêm gan A trong các phòng thí nghiệm.
• Trẻ em, trẻ vị thành niên sống trong vùng có dịch viêm gan A. Để phòng ngừa bệnh cần tiêm 2 liều vắc xin, cách nhau ít nhất 6 tháng và có thể tiêm cùng lúc với các vắc xin khác.
• Nhân viên y tế chăm sóc những người có thể được tiếp xúc với virus trong phòng thí nghiệm, hoặc bạn đi du lịch hoặc làm việc trong môi trường mà nhiều người nhiễm bệnh viêm gan A.

Nên tiêm phòng vắc xin viêm gan A cho trẻ em từ trên 1 tuổi.

Khi nào nên thực hiện tiêm ngừa?

Trẻ em trên 1 tuổi và người trưởng thành đều có thể tiêm vắc-xin, trong đó trẻ em 1 tuổi tiêm vắc-xin là thích hợp nhất, người lớn không giới hạn tuổi tác.

• Đối với trẻ em, liều đầu tiên tiêm lúc 12-23 tháng tuổi. Trẻ chưa được tiêm lúc dưới 2 tuổi có thể tiêm sau đó.
• Đối với những người khác, có thể tiêm bất cứ khi nào nếu có nguy cơ nhiễm viêm gan A. (Tiếp xúc với người mắc bệnh, vùng bệnh viêm gan A...)

Lưu ý: Vắc xin ngừa viêm gan A có thể gây ra những phản ứng sau tiêm. Thường là những phản ứng nhẹ, những phản ứng nặng rất hiếm khi xảy ra. Phản ứng nhẹ thường kéo dài từ 1-2 ngày với những triệu chứng sau:

• Đau ở chỗ tiêm, chiếm tỉ lệ ½ ở người lớn và 1/6 ở trẻ em
• Nhức đầu, chiếm tỉ lệ 1/6 ở người lớn và 1/25 ở trẻ em
• Chán ăn, chiếm tỉ lệ khoảng 1/12 ở trẻ em
• Mệt mỏi, chiếm tỉ lệ 1/14 ở người lớn

•  Sốt cao
• Có thay đổi về hành vi
• Phản ứng dị ứng nặng gồm khó thở, khàn giọng, khò khè, nổi mề đay, da tái xanh, mệt, chóng mặt, mạch nhanh.

Thực hiện tiêm phòng virus viêm gan A

Những đối tượng không nên tiêm ngừa viêm gan A?

Những bệnh nhân đang mang trong mình bệnh truyền nhiễm cấp tính hoặc các bệnh nghiêm trọng khác, những người có thể trạng mẫn cảm, thiếu miễn dịch hoặc đang điều trị thuốc chống miến dịch, sốt, nhiệt độ cơ thể lớn hơn 37,5°C, phụ nữ có thai thì không nên tiêm vắc-xin viêm gan A.

• Người bị dị ứng nặng với mũi tiêm vắc xin viêm gan siêu vi A lần đầu
• Người bị dị ứng nặng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin viêm gan A. Thành phần của vắc xin viêm gan A thường chứa nhôm, một vài loại nhỏ có chứa 2-phenoxylethanol.
• Người đang bị một số loại bệnh khác ở mức độ trung bình hoặc nặng nên hoãn tiêm. Nếu bệnh ở mức độ nhẹ thì có thể tiêm được.
• Phụ nữ mang thai nên thông báo trước cho bác sĩ biết trước khi tiêm phòng mặc dù chưa có nghiên cứu nào chứng minh rằng vắc xin viêm gan A là an toàn hay không an toàn cho phụ nữ có thai.

Vaccine viêm gan A cần tiêm bao nhiêu mũi?

Vắc-xin viêm gan A có hai loại: vắc-xin diệt viêm gan A và vắc-xin giảm độc tố. Thông thường vắc-xin viêm gan A giảm độc tố chỉ cần tiêm 1 mũi nhưng vắc-xin diệt virus cần tiêm 2 lần, mỗi lần cách nhau nửa năm. Người bệnh có thể chọn 1 trong 2 loại vắc-xin trên, loại nào cũng có thể giảm sự xâm nhập của virus viêm gan A.

Chuyên gia khuyên để tránh bị nhiễm virus trong quá trình tiêm vắc-xin viêm gan A người bệnh nên đến các bệnh viện chuyên khoa để tiêm chủng. Mặt khác những người mắc bệnh viêm gan A khi phát hiện trong cơ thể có virus viêm gan A cần điều trị viêm gan sớm để tránh bệnh tình phát triển trầm trọng.